گروه اقتصادی - بررسی آمار مصرف روغن در کشور نشان دهنده مصرف بالای این محصول نسبت به میزان مطلوب مصرف است و این موضوع تأثیر بسزایی در افزایش واردات روغن و دانه‌های روغنی طی سال‌های اخیر داشته است.
سرانه مصرف روغن خوراکی در ایران ۲۱ کیلوگرم در سال است در حالی که سرانه جهانی مصرف این ماده خوراکی ۱۲کیلوگرم است و این مسأله می‌تواند عوارض خطرناک برای سلامت افراد و جامعه به دنبال داشته باشد. سالانه در کشور ۱.۵میلیون تن روغن نباتی مصرف می‌شود که باید این مصرف به ۱.۲ میلیون تن کاهش یابد.
میزان بالای مصرف روغن نباتی در داخل چند برابر کشورهای اروپایی است. متوسط سرانه مصرف روغن در برخی کشورهای اروپایی سه تا پنج کیلوگرم است که نشان‌دهنده فاصله بسیار زیاد این سرانه با میزان مصرف روغن در کشور است. درحالی که باید سرانه مصرف روغن نباتی از ۲۱ کیلوگرم به ۱۵ کیلوگرم کاهش پیدا کند.   
سرانه مصرف روغن‌ نباتی علی رغم افزایش جمعیت طی دهه‌های گذشته به شکل غیراستانداردی رشد داشته است. مصرف روغن در دهه ۵۰ معادل ۴.۷ کیلوگرم، در دهه ۶۰ معادل هشت کیلوگرم، در دهه ۷۰ معادل ۱۲ کیلوگرم و در دهه ۸۰ معادل ۱۶ کیلوگرم بوده و این رشد مصرف روغن به علت عدم رعایت الگوی استاندارد مصرف روغن در کشور است.
۶۰ تا ۶۵ درصد تولید، توزیع و مصرف روغن در کشور به صورت مایع است و مابقی آن به صورت نیمه جامد تولید می‌‌شود که روغن نیمه جامد به مصرف صنف و صنعت می‌‌رسد. بنا بر اعلام وزارت بهداشت، هر فرد با مصرف ۳۵ گرم از روغن‌های نباتی در روز باید انرژی معادل ۳۱۵ کیلو کالری مورد نیاز بدن خود را تأمین کند.
با احتساب میزان ۳۵ گرم مصرف سرانه، مصرف به صورت میانگین به ۱۲.۶ کیلوگرم در سال خواهد رسید. با این کاهش سرانه مصرف، کل میزان مصرف روغن نباتی ایران به میزان ۸۵۰ هزار تن کاهش خواهد یافت که صرفه‌جویی ارزی قابل توجهی در واردات روغن خام خواهد داشت. دولت با منابع حاصل از این صرفه‌جویی می‌‌تواند در جهت رونق تولید داخلی و صادرات روغن حاصل از تولید دانه‌های روغنی، سرمایه‌گذاری کند.
برای کاهش مصرف روغن خوراکی در کشور باید آموزش عمومی شکل گیرد، ضمن اینکه در شرایط فعلی با حذف ارز 4200 تومانی و آزاد شدن نرخ روغن نباتی می‌‌توان به رعایت الگوی استاندارد مصرف روغن در کشور امیدوار بود.
طبق آمار تولید روغن نباتی در سال 1394 به 8/1504، سال 1395 به  7/1362، سال 1396 به 9/1547، سال 1397 به 1464، سال 1398 به 6/1809 و در سال 1399 به 3/1575 هزار تن رسیده است. این آمار حاکی از آن است که علی رغم مصرف روغن نباتی چند برابر بالاتر از استانداردهای جهانی، تولید روغن در سال‌هایی کاهش پیدا کرده و با توجه به وابستگی بالای واردات دانه‌های روغنی و روغن خام، سهم واردات افزایش پیدا کرده است.
بر اساس آمار رسمی اعلام شده از میان کالاهای اساسی که تا آذر 1400 به کشور وارد شده‌اند، ۱.۹ میلیون تن انواع دانه‌های روغنی به ارزش ۱.۳ میلیارد دلار و  ۱.۴ میلیون تن روغن خوراکی به ارزش ۱.۹ میلیارد دلار برآورد شده است. یعنی از مجموع ۱۰.۵میلیارد دلار ارزش واردات کالاهای اساسی، ۳.۲ میلیارد دلار یعنی حدود یک سوم از ارز ترجیحی واردات کالاهای اساسی، به واردات روغن و دانه‌های روغنی اختصاص داده شده است.
در حدود 90 درصد روغن خام برای تولید روغن در کشور از خارج تأمین می‌‌گردد، درحالی که اگر سرانه مصرف روغن در کشور کاهش یابد، از یک سو میزان وابستگی کشور به واردات این محصول اساسی کمتر می‌شود و از سوی دیگر با رشد سرانه تولید، امکان صادرات این محصول را فراهم می‌کند.

امین محمودی
 خبرنگار
به گزارش «ایران»، اواخر هفته گذشته بود که رسماً ستاد تنظیم بازار کشور نرخ هر کیلو مرغ کشتار روز را برای عمده فروشی‌ها 55 هزار و 500 تومان و برای مصرف‌کنندگان 59 هزار و 800 تومان تعیین کرد.
با این حال آن‌طور که پیداست هم اکنون در سراسر کشور قیمت مرغ بسیار ارزان‌تر از قیمت مصرف‌کننده است که این امر ناشی از مازاد تولید مرغداران و جوجه‌ریزی مناسب آنها طی ماه‌های گذشته بوده است به طوری که حتی روز گذشته در میدان بهمن نیز هر کیلو مرغ به‌صورت عمده 37 تا 40 هزار تومان به فروش می‌رسید، همین امر سبب شده طبیعتاً مصرف‌کنندگان هزینه کمتری برای خرید مرغ بپردازند.
طی روزهای گذشته و پس از وقفه یک ماهه، دولت نهاده‌های دامی مرغداران را به میزان کافی و با ارز ترجیحی در سامانه بازارگاه بارگذاری کرده و آنها را در دسترس تولیدکنندگان (مرغداران، دامداران و آبزی پروران) قرار داده است.
از طرف دیگر با اصلاح ارز ترجیحی، توزیع عادلانه نظام یارانه‌ای و واقعی‌سازی قیمت‌ها طبیعتاً مرغداران استقبال بهتری از تولید داشته‌اند به طوری که گفته می‌شود آنها قصد دارند برای ماه‌های آینده 135 میلیون تا 140 میلیون قطعه جوجه‌ریزی داشته باشند تا علاوه بر تأمین بازار داخل به میزان کافی، بتوانند مرغ را نیز به کشورهای همسایه صادر کنند. از پنجشنبه هفته گذشته(22 اردیبهشت) تا روز شنبه هفته جاری تقاضای مرغ در سراسر کشور به‌دلیل اصلاح ارز ترجیحی و عرضه برخی کالاها به قیمت قبلی توزیع مرغ 38 هزار تومانی به ازای هر کیلو گرم بشدت بالا رفته و این امر مشکلاتی را ایجاد کرده بود.
 با این حال نه تنها این مشکلات به‌صورت کامل رفع شده بلکه قیمت مرغ از روز شنبه در عمده فروشی‌ها و خرده فروشی‌ها به زیر نرخ مصوب تنظیم بازار رسیده است.
پیش‌بینی می‌شود قیمت گوشت مرغ با افزایش تولید باز هم کاهش داشته باشد به طوری که در این خصوص حبیب اسدالله‌نژاد، مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی نیز تأکید کرده بود تولید مرغ به وفور در حال انجام است و هیچ کمبودی در بازار گوشت مرغ نداریم که باعث نگرانی و سردرگمی مردم شود.
به گفته وی، مرغ زنده و گوشت مرغ مورد نیاز تهران از استان‌های شمالی طبق روال گذشته تأمین شده و در ارسال مرغ مشکلی نیست، اما افزایش تقاضا و انحراف در توزیع در برخی فروشگاه‌ها و مراکز عرضه ممکن است اتفاق افتاده باشد. رئیس اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی در ادامه اظهار کرد: با توجه به ۱۳۳ میلیون جوجه‌ریزی که در فروردین ماه صورت گرفته است تولید روزانه مرغ در سطح کشور به بیش از ۷ هزار و ۸۰۰ تن رسید. اسدالله‌نژاد افزود: اگر سرانه مصرف را ۳۲ در نظر بگیریم، حدود ۵۰۰-۴۰۰ تن مازاد تولید داریم.
وی تصریح کرد: شرکت پشتیبانی امور دام باید ورود کند و مرغ مازاد به قیمت مصوب را از بازار جمع‌آوری کند تا تولیدکنندگان دچار زیان نشوند.
قیمت هر کیلوگرم مرغ زنده نیز نزدیک ۴۱ هزار تومان برآورد شده است، از طرف دیگر مرغ منجمد نیز در سامانه بازرگام به فروش می‌رسد و هر فرد می‌تواند حداکثر 10 کیلوگرم در روز در این سامانه مرغ خریداری کند.
در همین خصوص مهدی یوسفخانی اظهار کرد: پیش‌بینی می‌شود قیمت مرغ نیز روند کاهشی خود را دنبال کند و این روند کاهشی همچنان ادامه خواهد داشت تا در نهایت روی یک نرخ ثابت بماند.
رئیس اتحادیه فروشندگان مرغ و ماهی با بیان اینکه نهاده‌ها با نرخ دولتی تا پایان اردیبهشت به تولیدکنندگان داده خواهد شد، افزود: وزارت کشاورزی به‌عنوان متولی اعطای نهاده‌ها تا پایان این ماه با ارز دولتی، نهاده‌ها را در اختیار تولیدکنندگان قرار خواهد داد و از ماه‌های بعد به‌صورت تدریجی این نهاده‌ها قطع خواهد شد.
وی همچنین گفت: روزانه ۱۵۰۰ تا ۱۶۰۰ تن مرغ در تهران و ۷ هزار تن مرغ در سطح کشور توزیع می‌شود.

 مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خوزستان گفت: از ابتدای سال‌جاری تاکنون، ۱۲ فروند کشتی حامل ۷۹۱ و ۵۸۷ تن کالاهای اساسی (گندم و روغن) از این بندر وارد کشور شده است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از شرکت بازرگانی دولتی ایران، امید جهان‌نژادیان افزود: از ابتدای سال‌جاری تاکنون، ۱۰ فروندکشتی حامل ۷۰۵ هزار و ۱۵۷ تن گندم در ساحل بندر امام استان خوزستان پهلوگیری کرده‌اند و محموله‌های آنها پس از تخلیه به مراکز ذخیره‌سازی و سیلوهای سراسر کشور ارسال شده است.
جهان‌نژادیان با اشاره به اینکه هم‌اینک، دو فروند کشتی حامل ۱۲۰ هزار تن گندم در لنگرگاه بندر امام پهلو گرفته‌اند که عملیات تخلیه و بارگیری آنها در حال انجام است، اظهار کرد: میزان گندم ارسالی از این بندر از ابتدای سال‌جاری تاکنون به ۵۴۰ هزار تن می‌رسد که ۴۳۰ هزار تن از طریق شبکه حمل‌ونقل جاده‌ای و ۱۱۰ هزار تن نیز از طریق شبکه حمل‌ونقل ریلی به مبادی مورد نظر ارسال شده است.
وی با بیان اینکه از ابتدای سال‌جاری تاکنون، ۸۶ هزار و ۴۳۰ تن روغن خام از طریق استان خوزستان وارد کشور شده است، تصریح کرد: در حال حاضر، ۳۰۰ هزار تن گندم، ۱۲۴ هزار تن روغن خام، ۵ هزار تن شکر خام و ۲۰۰ تن برنج در بندر امام آماده ارسال به مراکز ذخیره‌سازی در اقصی نقاط کشور بر اساس برنامه‌های حمل‌ونقل شرکت بازرگانی دولتی ایران است.
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان خوزستان همچنین از خرید تضمینی یک میلیون و ۱۴۸ هزار تن گندم و ۷۷ هزار تن دانه روغنی کلزا از ابتدای سال‌جاری تا ۲۵ اردیبهشت‌ماه خبر داد و گفت: خرید تضمینی گندم در سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته از رشدی بالغ بر ۱۳ درصد (۱۳۰ هزار تن) برخوردار بوده است.